Michał Tadeusz Falzmann, urodzony 28 października 1953 w Jeleniej Górze, był znaczącą postacią w historii polskiej administracji publicznej. Jako urzędnik państwowy oraz inspektor Najwyższej Izby Kontroli, jego działalność miała ogromny wpływ na funkcjonowanie instytucji publicznych w Polsce.
Falzmann zasłynął przede wszystkim z wykrycia poważnych nieprawidłowości związanych z Funduszem Obsługi Zadłużenia Zagranicznego. Jego determinacja oraz skrupulatność doprowadziły do ujawnienia tych nieprawidłowości, co zaowocowało jednym z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń tamtych czasów, znanym jako afera FOZZ.
Po długiej walce z problemami zdrowotnymi, Michał Falzmann zmarł 18 lipca 1991 w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiego nadzoru publicznego.
Działalność zawodowa
Michał Falzmann był osobą, która w swojej karierze zawodowej zdobyła wiele doświadczeń, a także zaskarbiła sobie miejsce w historii dzięki wyjątkowym osiągnięciom. Pracował w agencji Agrotechnika, jednak postanowił odejść z niej, rezygnując z należnych mu środków finansowych. Następnie objął stanowisko dyrektora w Polonie, firmie zajmującej się produkcją urządzeń do pomiaru radioaktywności.
Pierwszy kontroler FOZZ
W trakcie pełnienia funkcji kontrolera Izby Skarbowej w Warszawie, Falzmann ujawnił ogromne nadużycia w Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego (FOZZ). Jego doniesienia spotkały się z szerokim zainteresowaniem mediów, co skłoniło go do pracy w zespole kontrolerów Najwyższej Izby Kontroli (NIK). Dnia 16 lipca 1991 roku, skierował wniosek do dyrektora Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego w Warszawie, w którym domagał się ujawnienia informacji objętych tajemnicą bankową. Dotyczyły one obrotów oraz stanów środków pieniężnych, zarówno gotówkowych, jak i bezgotówkowych, związanych z FOZZ.
W tym samym dniu otrzymał polecenie służbowe od Anatola Lawiny, dyrektora Zespołu Analiz Systemowych NIK. Zgodnie z tym zleceniem, Falzmann został odsunięty od wszelkich działań kontrolnych, które dotychczas prowadził w zespole. Niestety, dwa dni później, 18 lipca 1991 roku, zmarł na skutek zawału serca w wieku 37 lat.
Jego śmierć miała miejsce w dramatycznych okolicznościach, a w kilka miesięcy po tym wydarzeniu, w tragiczny sposób zginęli: prezes NIK, Walerian Pańko oraz dyrektor Biura Informacyjnego Kancelarii Sejmu RP, Janusz Zaporowski, w wyniku wypadku samochodowego, który miał miejsce pod Piotrkowem Trybunalskim. Żona profesora Pańki oraz kierowca BOR, którzy podróżowali w samochodzie, nie odnieśli poważniejszych obrażeń.
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 113-5-15), Michał Falzmann pozostaje osobą, która w swojej działalności zawodowej zostawiła trwały ślad.
Upamiętnienie
Film dokumentalny poświęcony Michałowi Falzmannowi nosi tytuł Jerzego Zalewskiego i jest zatytułowany „Oszołom”. Jego emisja miała miejsce 6 marca 1995 roku w TVP1. Ponadto, w 2021 roku, stacja TVP Info zaprezentowała reportaż zatytułowany „Holding”, stworzony przez redaktora Marcina Tulickiego, który przybliżył widzom m.in. kwestie związane z aferą FOZZ oraz tragiczne okoliczności śmierci Michała Falzmanna.
W dniu 11 lutego 2009 roku, w uznaniu jego „wybitnych osiągnięć w dziedzinie kontroli państwowej oraz działań na rzecz umacniania praworządności”, Michał Falzmann został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, co wynikało z decyzji ówczesnego prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
Na jego cześć, na wrocławskim osiedlu Poświętne, ulica została nazwana jego imieniem, co stanowi trwałe upamiętnienie jego wyjątkowej postaci i zasług.
Życie prywatne
Michał Falzmann był osobą o wielu talentach, ale w życiu prywatnym pełnił przede wszystkim rolę męża i ojca. Jego żoną była znana tłumaczka i publicystka Izabela Brodacka-Falzmann, z którą stworzył związek oparty na wspólnych wartościach i pasjach. Wspólnie wychowali pięcioro dzieci: Joannę, Zuzannę, Patryka, Annę oraz Marię.
Przypisy
- Afera FOZZ, służby specjalne PRL, raje podatkowe. Reportaż "Holding" odsłania kulisy powstania TVN [online], polskieradio24.pl [dostęp 28.11.2024 r.]
- FOZZ – matka wszystkich afer [online], Onet.pl, 06.09.2018 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- IzabelaI. Brodecka-Falzmann IzabelaI., Lekcja Rose Hu, „Warszawska Gazeta”, 04.09.2018 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- IzabelaI. Brodecka-Falzmann IzabelaI., Lista felietonów, „Warszawska Gazeta” [dostęp 09.09.2018 r.]
- RomanR. Wyborski RomanR., Dlaczego musiał zginąć Walerian Pańko? [online], rp.pl, 09.10.2016 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- AgnieszkaA. Keller AgnieszkaA., FOZZ: matka wszystkich afer [online], Onet.pl, 03.11.2014 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- LeszekL. Szymowski LeszekL., Odnalezione zapiski wyjaśnią aferę FOZZ? [online], TVP Info, 07.06.2009 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- Polityczne wdowy [online], Wirtualna Polska, 01.12.2008 r. [dostęp 23.03.2017 r.]
- OskarO. Górzyński OskarO., Michał Falzmann, badał aferę FOZZ do śmierci [online], rp.pl, 18.07.2011 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- a b WojciechW. Cieśla WojciechW., Na kłopoty – FOZZ [online], Wyborcza.pl, 16.05.2003 r. [dostęp 09.09.2018 r.]
- Kartka z kalendarza: dziś mija 60. rocznica urodzin Michała Falzmanna, „Niezależna Gazeta Obywatelska” [dostęp 09.09.2018 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: IZASŁAWA ZNOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 02.11.2019 r.]
- Zumi – Wrocław, ul. Michała Tadeusza Falzmanna [dostęp 07.08.2011 r.]
- Oszołom w bazie filmpolski.pl
- Listy do „Rzeczpospolitej” – „Badał aferę FOZZ do śmierci” [online] [dostęp 06.09.2018 r.]
- Afery głośniejsze od wyborów, „niedziela.pl” [dostęp 09.09.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Manfred Artur Ebel | Sandra Lewandowska | Krzysztof Mróz (polityk) | Hanna Foltyn-Kubicka | Bogdan Tyszkiewicz | Marcin Zawiła | Henryk Siciński | Andrzej Pawluszek | Robert Obaz | Roman Kwaśnicki | Marek Obrębalski | Jerzy Guła | Tadeusz Krzakowski | Elżbieta ZakrzewskaOceń: Michał Falzmann