Ewa Panejko-Pankiewicz

---

Życiorys

Ewa Panejko-Pankiewicz, urodzona we Wrocławiu, gdzie ukończyła studia magisterskie na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii (specjalizacja chemia) Uniwersytetu Wrocławskiego, szybko zyskała uznanie zarówno w nauce, jak i w sporcie. Już w młodym wieku rozpoczęła swoją przygodę z grotołazstwem, ukończając kurs w wieku 16 lat, a do 18 roku życia intensywnie eksplorowała jaskinie. To właśnie w tym etapie życia, dzięki Bogdanowi Jankowskiemu, zaczęła interesować się wspinaczką skałkową, co zapoczątkowało jej drogę do sukcesów w Tatrach.

Wspólnie z Markiem Kęsickim Ewa dokonała wielu znaczących osiągnięć, w tym jako pierwsza kobieta przeszła superdirettissimę Kazalnicy Mięguszowieckiej. Następnie, z powodzeniem zrealizowała pierwsze zimowe przejście Filara Kazalnicy oraz pierwsze kobiece przejście drogi Heinricha-Chrobaka. Wspinała się także na Małym Młynarzu, gdzie zdobyła Kurtykówkę.

Początek lat 70. XX wieku to czas, kiedy Ewa coraz bardziej angażuje się w wspinaczkę w górach wysokich. W 1975 roku zdobyła grań Dżan-Tugan w Kaukazie, a w kolejnych latach, wspólnie z Ireną Kęsą, weszła na nowe trasy w Alpach, w tym drogę Cassina na Torre Trieste oraz drogę Cordiera na Aiguille des Grands Charmoz. Jej pasja prowadziła ją do uczestnictwa w wielu wyprawach, między innymi do Hindukuszu, Pamiru i Andów, gdzie w składzie pięcioosobowego zespołu kobiecego zdobywała nowe szlaki.

W latach 1975–1978 Ewa pełniła rolę asystentki na Uniwersytecie Wrocławskim. Po ślubie w 1978 roku z Krzysztofem Pankiewiczem, przeniosła się do Łodzi, gdzie zadomowiła się na Wydziale Chemicznym Uniwersytetu Łódzkiego, jednocześnie koncentrując się na wychowaniu syna. W 1986 roku uzyskała uprawnienia instruktorki Polskiego Związku Alpinizmu, co umożliwiło jej prowadzenie kursów wspinaczkowych w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej oraz Tatrach.

W 1988 roku, wraz z mężem, otworzyła na ul. Piotrkowskiej 99 w Łodzi sklep firmowy India 99. Specjalizowali się tam w sprzedaży odzieży, biżuterii i dekoracji sprowadzanych z Indii oraz Pakistanu. Mimo intensywnej działalności biznesowej, Ewa kontynuowała swoje górskie wyprawy, w tym nieudane, międzynarodowe przedsięwzięcie na K2 oraz na Makalu. W 1990 roku, prowadząc atak szczytowy, zdobyła wspólnie z Wandą Rutkiewicz Gasherbrum I, z którą planowały wspólne zdobycie wszystkich ośmiotysięczników.

Ich plany na lata 1991-1993 nie doszły jednak do skutku, przede wszystkim z powodu problemów ze znalezieniem sponsorów. Ostatecznie, w 1994 roku, Ewa zdobyła swój trzeci ośmiotysięcznik, Sziszapangmę. Niestety, w 1995 roku zdiagnozowano u niej nowotwór, który wymagał poważnej operacji. Choć musiała zakończyć karierę wspinaczkową, Ewa skupiła się na prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, pozostawiając trwały ślad w historii wspinaczki wysokogórskiej.

Ważniejsze wyprawy i osiągnięcia wspinaczkowe

Ważne wydarzenia i osiągnięcia Ewy Panejko-Pankiewicz w dziedzinie wspinaczki górskiej to imponujący zbiór zdobytych szczytów oraz przejść. Jej kariera rozpoczęła się w Tatrach, gdzie w latach 70-tych XX wieku dokonała wielu pionierskich osiągnięć.

• W Tatry, na początku lat 70. XX wieku, zdobyła Superdiretissimę Kazalnicy Mięguszowieckiej, a także „Kurtykówkę” na Małym Młynarzu, wykonując pierwsze zimowe przejście kanna filaru Kazalnicy.
• W późniejszych latach w Tatrach zrealizowała pierwsze kobiece przejście drogi Heinricha-Chrobaka z Danutą Wach oraz pierwsze kobiece zimowe przejście Filara Węgrzynowicza w towarzystwie Ireny Gelner, Wandy Rutkowskiej i Danuty Wach.
• W 1975 roku miała przyjemność eksplorować Kaukaz, gdzie wspięła się na grań Dżan-Tugan.
• W 1977 roku weszła na Lunghoye Sargi (6600 m n.p.m.) w Hindukuszu, co było pierwszym tego rodzaju wyczynem.
• Rok później, w 1978, zdobyła Torre Trieste w Dolomitach, dokonując pierwszego kobiecego wejścia na tę górę.
• W 1979 roku zdobyła drogę Cordiera na Aiguille des Grands Charmoz w regionie Mont-Blanc.
• W 1982 roku podjęła nieudaną próbę wejścia na K2 w Karakorum, zatrzymując się na wysokości 6800 m.
• W 1983 roku wspięła się na Meru North (6400 m) w Himalajach po raz drugi.
• W 1984 roku zdobyła szczyt Ismaila Samaniego (dawniej Pik Komunizma) w Pamirze.
• W 1985 roku w Andy Peruwiańskie, wytyczyła nową drogę „Ladies holiday” na Huascaran North.
• W 1986 roku wraz z Ewą Szcześniak zdobyła Makalu.
• W latach 1986/1987 podjęła próbę zdobycia Cerro Torre w Andach Patagońskich wspólnie z Wandą Rutkiewicz, lecz nie udało im się osiągnąć celu.
• W latach 1987-1989 podjęła nieudaną próbę zdobycia Yalun Kang, docierając do wysokości 7000 m.
• W 1990 roku zgłosiła się do Makalu z Wandą Rutkiewicz, osiągając wysokość 8200 m, lecz również bez sukcesu.
• W tym samym roku w Karakorum zdobyła Gaszerbrum I z Wandą Rutkiewicz, co było znaczącym osiągnięciem.
• W 1991 roku nie udało jej się zdobyć Kanczendzongi, osiągając wysokość 7500 m.
• W 1994 roku zdobyła Sziszpangmę w Himalajach, co było jej pierwszym kobiecym wejściem na ten szczyt.

Każda z tych wypraw odzwierciedla niezwykłą determinację i pasję do górskiego wspinania, a osiągnięcia Ewy stanowią inspirację dla wielu wspinaczy.

Książki i Filmy

Ewa Panejko-Pankiewicz jest osobą, która nie stworzyła żadnej książki samodzielnie, jednak jej wkład w literaturę i film jest nie do przecenienia. Wiele obszerne wywiadów oraz dedykowanych jej rozdziałów znalazło się w różnych publikacjach oraz projektach filmowych. Poniżej przedstawiamy wykaz najważniejszych dzieł, w których pojawiły się jej nazwisko lub prace:

• 2017: Mariusz Sepioło, książka „Himalaistki”, rozdział „Maleństwo”, wyd. Znak, ISBN 978-83-240-4977-6,
• 2021: Agata Komosa-Styczeń, książka „Taterniczki. Miejsce kobiet jest na szczycie”, rozdział „Dotyk Skały”, wyd. Prószyński i Media, ISBN 978-83-8234-099-0,
• 1999: Wanda Rutkiewicz, Karnawał pod Torre Cerro, Film Poltel,
• 2008: Krzysztof Wielicki, Panie w Górach, IV cz, serii wydanej na DVD (Film TVN),
• 2007: Marek Kłosowicz, Wyprawy 1980-1987, Film, TVN,
• 2007: Marek Kłosowicz, Karawa Marzeń, Film, TVN,
• 2011: Marek Kłosowicz, Art of Freedom – Himalaje, Film, Instytut Adama Mickiewicza.

Wszystkie te dzieła ukazują nie tylko jej osobę, ale także pełen zapału i poświęcenia świat kobiet w górach. Dzięki nim możemy poznawać pasje, osiągnięcia oraz wyzwania, przed którymi stają himalaistki, a także ich miejsce w historii wspinaczki.

---

Oceń: Ewa Panejko-Pankiewicz

---