Bazylika św. Erazma i św. Pankracego, znana również pod niemiecką nazwą Pfarrkirche St. Erasmus und Pankratius, to zasłużona budowla sakralna znajdująca się w Jeleniej Górze. Jest to trójnawowa bazylika o gotyckim stylu, która została zaprojektowana z orientacją wschód-zachód oraz ma formę czteroprzęsłową. Historyczne wzmianki o tej świątyni datowane są na rok 1303, kiedy to miała miejsce jej pierwsza dokumentacja po tragicznej katastrofie związanej z pożarem.
Pożar, któremu uległa bazylika, nie przeszkodził w jej odbudowie, która miała miejsce jeszcze w XIV wieku. W następnych stuleciach, szczególnie w XV i XVI wieku, budowla była poddawana licznym przebudowom. Dziś uznawana jest za najstarszą i najważniejszą świątynię w Jeleniej Górze, będąc typowym przykładem architektury gotyckiej.
Charakterystyczne elementy tej budowli to ostrołukowe obramienia zarówno drzwi, jak i okien, a także sklepienie krzyżowo-żebrowe oraz masywne przypory, które dodają jej monumentalności. Bazylika rozciąga się na długości 56 metrów, a jej nawa główna osiąga imponującą wysokość 24 metrów.
Na uwagę zasługuje również renesansowa wieża, która wznosi się na wysokość 52 metrów i pochodzi z początkowych lat XVI wieku. Wieża ta przeszła odbudowę po pożarze w 1549 roku, a w 1736 roku zyskała barokowy hełm, który do dziś zachwyca swoim wyglądem.
Wyposażenie
Kościół, znany jako bazylika św. Erazma i św. Pankracego w Jeleniej Górze, wyróżnia się bogatym i różnorodnym wyposażeniem, które odzwierciedla zmieniające się style artystyczne na przestrzeni wieków.
Wśród elementów gotyckich można wymienić portal z XV wieku, znajdujący się w prezbiterium. To świadectwo mistrzostwa rzemieślniczego tej epoki jest nie tylko funkcjonalne, ale także stanowi ważny element dekoracyjny.
Styl renesansowy jest reprezentowany przez portal w zachodniej fasadzie, jak również portale w przyziemiu wieży. Poza tym, w tym stylu stworzone zostały wsporniki, nagrobki rycerskie i mieszczańskie, a także stalle z 1595 roku i ambona z 1591 roku.
Wnętrze kościoła zachwyca również barokowymi elementami, w tym głównym ołtarzem, którego projekt powstał z rąk norweskiego rzeźbiarza Thomasa Weißfelda. Ołtarze boczne, chrzcielnica, drewniane rzeźby oraz obrazy olejne na płótnie dopełniają całości tego bogatego wystroju. Można zauważyć także stalle z 1688 roku, które częściowo mają renesansowy charakter, oraz konfesjonały.
Warto zwrócić uwagę na kaplicę Ukrzyżowania, która powstała w 1721 roku, oraz organy, których budowa datuje się na 1706 rok. Dodatkowy artykuł poświęcony tym organom znajduje się w zasobach bazy.
Na zewnątrz świątyni dostrzegamy barokową kaplicę grobową, balkon, niegdyś pełniący funkcję ambony miejskiej, a także wiele epitafiów i płyt nagrobnych, które zdobią mur z okresu renesansu i baroku. Na dziedzińcu z kolei można podziwiać barokowe rzeźby oraz kolumnę maryjną z 1712 roku i figurę św. Jana Nepomucena z 1709 roku. Elementy te przeszły w 2016 roku renowację, przywracając im dawny blask.
W bliskim otoczeniu bazyliki znajduje się plebania, która została przekształcona z dawnej szkoły łacińskiej, zbudowanej w 1566 roku. Obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 1082, w decyzji wydanej 20 marca 1964 roku.
Od 15 maja 2011 roku, bazylika ta uzyskała status bazyliki mniejszej, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie oraz wartość historyczną.
Przypisy
- Przemek Kaczałko Gdzie się podziały pomniki?, Jelonka, 20.06.2016 r. str. 6
- Jeleniogórska fara bazyliką mniejszą. naszesudety.pl, 15.05.2011 r. [dostęp 29.04.2016 r.]
- Ołtarz główny - dzieło autorstwa Tomasza Weisfedta rzeźbiarza rodem z Norwegii. na str. polska-org.pl
- Plebania kościoła św. Erazma i Pankracego. na str. polska-org.pl
- Nagrobki i epitafia. na str. polska-org.pl
- Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005 r. s. 124. ISBN 83-213-4366-X.
- Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 r. s. 215-216
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jeleniej Górze | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sobieszowie | Kościół św. Jana Chrzciciela w Jeleniej Górze-Cieplicach | Kościół Zbawiciela w Jeleniej Górze-Cieplicach | Parafia św. Marcina w Jeleniej Górze-Sobieszowie | Parafia św. Wojciecha w Jeleniej Górze | Kościół św. Marcina w Sobieszowie | Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze | Parafia Miłosierdzia Bożego w Jeleniej Górze-Jagniątkowie | Parafia św. Jana Chrzciciela w Jeleniej Górze-Cieplicach | Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze | Kościół św. Wojciecha w Jeleniej Górze | Parafia Świętych Erazma i Pankracego w Jeleniej Górze | Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze-MaciejowejOceń: Bazylika św. Erazma i św. Pankracego w Jeleniej Górze