Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze

---

Historia

Okres ewangelicki

Kościół Łaski Pod Krzyżem Chrystusa uznawany jest za największą ze wszystkich sześciu luterańskich świątyń tego typu. Jego budowa została powierzone do realizacji do 1709 roku. Architekt Martin Frantz, twórca tej monumentalnej budowli, zaplanował kościół w stylu barokowym, nawiązując do formy krzyża greckiego oraz płaskiej kopuły, która otoczona jest czterema wieżyczkami. Inspirację czerpał z projektu kościoła Katarzyny Wazówny, który znajduje się w Sztokholmie. Po zakończeniu prac, długość nowej świątyni, łącznie z zagospodarowaniem zakrystii, wynosiła około 74 metry, a wysokość, z uwzględnieniem krzyża na samej górze kopuły, osiągała 57 metrów.

Wnętrze kościoła zostało bogato wyposażone, co obejmuje freski w nawie głównej, namalowane przez Feliksa Antona Schefflera, a także zdobienia autorstwa Johanna Franza Hoffmanna, które można podziwiać na sklepieniu kopuły oraz nawach poprzecznych. W centralnym punkcie kościoła znajduje się ambona, mająca swoje początki w 1717 roku, wykonana z jednego bloku piaskowca, sfinansowana przez Melchiora Bertholda. Ołtarz, zbudowany dziesięć lat później, należy do jednokondygnacyjnych konstrukcji.

Nad ołtarzem widnieje prospekt organowy, który również powstał w 1727 roku; stanowi on pozostałość po organach Michaela Rödera z Berlina. W zapleczu obecnie znajdują się organy wybudowane w 1905 roku przez firmę Schlag & Söhne ze Świdnicy, które posiadają imponującą liczbę 4571 piszczałek, dystrybuowanych pomiędzy trzema manuałami i pedałem, a także znaczną sekcję perkusyjną, składającą się z dzwonków i pauken.

Kościół jest w stanie pomieścić 4020 osób siedzących, natomiast drugie tyle może stać. W 1745 roku obiekt doznał znacznych uszkodzeń, gdy piorun uderzył w jego konstrukcję, co rezultowało zerwaniem liny podtrzymującej ambonę, która spadła i zabiła pastora w trakcie wygłaszania kazania. Na południowej elewacji świątyni zachowało się epitafium upamiętniające to tragiczne wydarzenie, przedstawiające piorun w uderzający sposób.

Natomiast 16 listopada 1806 roku miało miejsce tragiczne pożar, który zniszczył dach, wieże oraz kopułę kościoła. Proces odbudowy tych zniszczeń trwał do 1811 roku.

Okres katolicki

Po zakończeniu II wojny światowej oraz wysiedleniu ludności niemieckiej, kościół został przejąty przez państwo i przekazany Kościołowi katolickiemu, co wyznaczyło nowy rozdział w jego historii i funkcjonalności.

---

Oceń: Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze

---