Pałac w Sobieszowie

---

Historia

Po tragicznym pożarze, który miał miejsce w 1675 roku w zamku Chojnik, rodowym gnieździe Schaffgotschów, właściciele zostali zmuszeni do budowy nowej siedziby. Prace budowlane rozpoczęto w 1705 roku na zlecenie Johanna Antona von Schaffgotsch (1675-1742), który był mężem Marii Franciszki Serényi von Kis-Serény (1679-1707). W realizacji projektu uczestniczył mistrz budowlany Eliasz Scholze z Bolesławca. Zakończenie budowy miało miejsce w 1712 roku. Pałac przez pewien czas był główną siedzibą rodu Schaffgotschów.

Po przeniesieniu Schaffgotschów do pałacu w Cieplicach, budynek stał się ich rezydencją letnią. Na koniec XVIII wieku Schaffgotschowie postanowili przekazać pałac zarządcy dóbr oraz sądowi ziemskiemu. Wnętrza budynku uległy przekształceniu po roku 1945. Do 2012 roku był on siedzibą Zespołu Szkół Rolniczych i Agroturystycznych.

14 sierpnia 2013 roku, pałac został przekazany Karkonoskiemu Parkowi Narodowemu, co miało na celu utworzenie centrum edukacyjnego. W 2023 roku, po zakończeniu prac konserwatorskich, gmach został otwarty dla publiczności.

Opis obiektu

Pałac, charakteryzujący się prostokątnym planem, ulokowany jest na stromej skarpie, której obudowa wykonana jest z kamienia. Przy głównym wejściu znajdują się szerokie schody, stające się wizytówką tej okazałej budowli. Obiekt, mający trzy kondygnacje, wyróżnia się elewacją frontową, która posiada jedenaście osi oraz trzyosiowe ryzality przy wejściu, kończące się prostymi tympanonami. Wokół okapu biegnie fryz dekoracyjny, którego motywem jest akant, nadający całości elegancki wygląd.

Na centralnym miejscu, zgodnie z osią elewacji, fryz ten jest przerywany przez maszkaron, co przyciąga wzrok przechodniów. Z kolei w elewacji ogrodowej zachował się kamienny portal prostokątnego kształtu, który zwieńczony jest frontonem typu entrecoupé, gdzie dostrzec można kartusz ozdobiony bujnymi labrami, wyłaniającymi się z podziału. W jego wnętrzu znajdował się pierwotnie herb Schaffgotschów, grafów tej rodziny.

Cała bryła pałacu została pokryta dachem czterospadowym, co dodaje budowli charakterystycznego urok oraz stabilności. W przyziemiu zorganizowano przestronny, dwutraktowy układ wnętrz z centralnie umiejscowionym holem oraz klatką schodową. W części północno-wschodniej zaaranżowane zostały wnętrza w układzie trzytraktowym, co sprzyjało funkcjonalności tej przestrzeni.

Poniżej pałacu zaplanowano szeroki dziedziniec gospodarczy, otoczony zabudowaniami dawnego folwarku pochodzącymi z XVIII i XIX wieku. Wchodząc na majdan, można zauważyć, że składa się on z oficyn oraz budynków gospodarczych, które tworzą czworoboczny dziedziniec w centralnej części. W niektórych obiektach zachowały się elementy historyczne, takie jak kamienne portale, sklepienia kolebkowe i baldachimowe, podparte na solidnych filarach, które nadają miejscu niepowtarzalny charakter.

---

Oceń: Pałac w Sobieszowie

---