Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze to jedna z kluczowych instytucji kulturalnych w regionie, z bogatą historią sięgającą 1904 roku. Na początku swojego istnienia funkcjonował jako Dom Sztuki i Stowarzyszeń, znany w niemieckim jako Künst und Vereinshaus. Z biegiem czasu przekształcił się w Teatr Miejski w Jeleniej Górze, a jego niemiecka nazwa brzmiała Stadttheater Hirschberg.
W wyniku wydarzeń historycznych, szczególnie po II wojnie światowej, instytucja stała się sceną polską od 1945 roku, co znacząco wpłynęło na jej repertuar i działalność artystyczną. Od 1974 roku teatr nosi swoją obecną nazwę, upamiętniając wielkiego polskiego poetę i dramaturga Cypriana Kamila Norwida.
Warto również zaznaczyć, że budynek teatru jest chroniony prawnie i znajduje się w rejestrze zabytków, pod numerem A/5043/634/J, co zostało odnotowane 4 kwietnia 1980 roku.
Historia
Gmach Domu Sztuki oraz Stowarzyszeń, który możemy znaleźć na skrzyżowaniu al. Wojska Polskiego i ul. Sudeckiej, został zaprojektowany w 1904 roku z rąk Alfreda Daehmela. Charakteryzuje się on architekturą, która jest doskonałym przykładem „secesji jeleniogórskiej”. Po zakończeniu II wojny światowej teatr wznowił swoją działalność 23 sierpnia 1945 roku, przyjmując nazwę Teatr Dolnośląski w Jeleniej Górze, a jego premierą była inscenizacja Zemsty autorstwa Aleksandra Fredry w reżyserii Stefanii Domańskiej. W obsadzie premierowego spektaklu znaleźli się między innymi Adam Hanuszkiewicz (Wacław) oraz Kazimierz Dejmek (Papkin).
W dziejach tego teatru niezwykle istotny był okres dyrekcji Aliny Obidniak, która zarządzała nim w latach 1973–1988 oraz 2000 roku. W latach 2002–2008 teatr funkcjonował pod nazwą Teatr Jeleniogórski Scena Dramatyczna oraz Scena Animacji. Po roku 2008 doszło do rozdzielenia tych scen, tworząc dwa odrębne teatry – Teatr im. C. K. Norwida oraz Zdrojowy Teatr Animacji, który stał się największą instytucją kulturalną w Jeleniej Górze.
Dyrekcje Aliny Obidniak (1973−1988, 2000)
W 1973 roku Alina Obidniak objęła dyrekcję jeleniogórskiego teatru, wcześniej pełniąc funkcję dyrektora naczelnego oraz artystycznego Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. Dzięki jej pracy, Teatr im. Norwida stał się jednym z nielicznych europejskich teatrów dramatycznych, które zdobyły uznanie krytyków na Festiwalu Teatru Narodów (Théâtre des Nations) w Caracas w 1978 roku. W tym czasie teatr odbył tournée po NRD, Węgrzech, Włoszech, Wenezueli, Kolumbii, Panamie oraz Kostaryce. Warto podkreślić, że Obidniak współpracowała z wieloma wybitnymi twórcami, takimi jak Henryk Tomaszewski, Krzysztof Pankiewicz, Jean-Marie Pradier oraz Adam Hanuszkiewicz. Kierownikiem literackim był dr Janusz Degler, który wprowadził do teatru Wszechnicę Teatralną.
Alina Obidniak była również znana z tego, że nieustannie zapraszała młodych reżyserów, umożliwiając im debiuty. Zyskała renomę jako odkrywczyni młodych talentów reżyserskich, w tym Mikołaja Grabowskiego, Waldemara Zawodzińskiego oraz Krystiana Lupy, któremu stworzyła wyjątkowe, niemal laboratoryjne warunki do rozwijania swojego artystycznego potencjału. W czasie jej drugiej dyrekcji, pojawiły się znane dziś postacie młodego pokolenia reżyserów; Maja Kleczewska, Aldona Figura oraz Piotr Kruszczyński. W okresie jej pierwszej kadencji, na scenie teatru występowali artyści tacy jak Maria Maj, Irena Dudzińska, Janina Szarek, Krzysztof Janczar, Wojciech Ziemiański, Piotr Skiba, Andrzej Szczytko oraz Krzysztof Bień.
Teatr im. Cypriana Kamila Norwida, pod kierownictwem artystycznym Aliny Obidniak, zdobył szereg prestiżowych nagród, w tym dyplom honorowy Ministra Kultury i Sztuki za znaczące osiągnięcia w popularyzacji kultury (1974), Złotą Statuetkę Fredry dla najlepszego spektaklu Dolnego Śląska (1975 i 1976), Nagrodę Krytyków w San José (Kostaryka, 1976), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski przyznany przez Radę Państwa (1976) oraz Nagrodę Krytyków na Festiwalu Teatru Narodów (Wenezuela, 1978). Teatr uczestniczył także w Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, Opolskich Konfrontacjach Teatralnych oraz Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu z inscenizacją utworu Nadobnisie i koczkodany autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, w reżyserii Krystiana Lupy.
Kierownictwo artystyczne
Na czoło zespołu Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze stawia się dyrektor naczelny Tadeusz Wnuk, który pełni tę funkcję od 2016 roku. Jego doświadczenie i zaangażowanie w sztukę teatralną stanowią fundament dla rozwoju instytucji. Wspiera go na stanowisku kierownika artystycznego Piotr Bogusław Jędrzejczak, który z pasją i kreatywnością kieruje artystycznymi przedsięwzięciami teatru.
Zespół aktorski w sezonie 2022/2023
W sezonie 2022/2023 zespół aktorski Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze zaprezentował interesującą paletę utalentowanych artystów, zarówno wśród aktorek, jak i aktorów. Warto poświęcić chwilę, aby zapoznać się z ich nazwiskami, które tworzą tę wyjątkową grupę twórczą.
| Aktorki | Aktorzy |
|---|---|
|
|
Skupienie na różnorodności i umiejętnościach członków zespołu wpływa pozytywnie na jakość przedstawień teatru, co z pewnością przyciąga widzów.
Byli członkowie zespołu aktorskiego
Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze ma bogatą historię i chociaż jego zespół aktorski ewoluował na przestrzeni lat, wiele znanych osobistości miało przyjemność występować na jego scenie. W gronie tych utalentowanych artystów znalazły się następujące nazwiska:
- Krystyna Dmochowska,
- Katarzyna Feldman,
- Jadwiga Kuta,
- Barbara Majewska-Żuromska,
- Rozalia Mierzicka,
- Joanna Niemirska,
- Izabella Olejnik,
- Anna Szymańska,
- Mirosław Baka,
- Dariusz Bereski,
- Stanisław Biczysko,
- Grzegorz Cinkowski,
- Robert Dudzik,
- Jarosław Dziedzic,
- Wiesław Gołas,
- Adam Hanuszkiewicz,
- Krzysztof Janczar,
- Wojciech Kościelniak,
- Kazimierz Krzaczkowski,
- Bogusław Kudłek,
- Tadeusz Kuta,
- Henryk Luft-Lotar,
- Waldemar Obłoza,
- Marcin Pempuś,
- Piotr Skiba,
- Zdzisław Sobociński,
- Andrzej Szczytko,
- Wojciech Ziemiański,
- Piotr Żurawski.
Wielu z tych artystów pozostawiło trwały ślad w historii teatru oraz w sercach widzów, a ich osiągnięcia są dowodem na to, jak różnorodne i bogate jest życie teatralne w Jeleniej Górze.
Premiery
Sezon 1998/1999
W dniu 7 listopada 1998 na scenie teatru zagościł utwór Sławomira Mrożka zatytułowany Na pełnym morzu, którego reżyserem był Krzysztof Prus.
Sezon 1999/2000
W 2000 roku teatralna publiczność miała okazję wziąć udział w wielu interesujących premierach. Zaczęło się od wystawienia Śmiesznego staruszkaTadeusza Różewicza 8 stycznia, w reżyserii Jana Różewicza. Nieco później, 12 marca, na scenie zadebiutował Pinokio według Carla Collodiego, w reżyserii Grzegorza Cinkowskiego.
Sezon 2000/2001
W 2000 roku, 14 października zagrano Królową i Szekspira autorstwa Esther Vilar, pod kierownictwem reżyserskim Piotra Kruszczyńskiego. Następnie, 1 grudnia, na scenie zaprezentowano Ożenek Nikołaja Gogola, a 21 stycznia 2001 wystawiono Elektrę według Hugo von Hofmannsthala, w reżyserii Maji Kleczewskiej. W marcu tego samego roku odbyła się premiera Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa (reż. Siergiej Fiedotow), a 29 kwietnia na scenę trafiły Przygody Tomka Sawyera na podstawie powieści Marka Twaina, w reżyserii Jana Szurmieja.
Sezon 2001/2002
W 2001 roku, 21 września, na scenę powrócił dramat Kordian autorstwa Juliusza Słowackiego, w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. 26 stycznia 2002 wszyscy zgromadzeni mogli podziwiać Komedię sytuacyjną autorstwa Johnnie Mortimera i Briana Cooke’a, w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego. Tego samego roku, 12 maja, miała miejsce premiera Ray miłośny Pyotra Opata, w reżyserii Krzysztofa Prusa.
Sezon 2002/2003
W 2002 roku, 28 września, na przedstawienie Kartoteka Tadeusza Różewicza, z reżyserią Piotra Łazarkiewicza. Kolejno, 17 listopada swoją premierę miało Hauptmann według Jerzego Łukosza, w reżyserii Waldemara Krzyśka. Z kolei 11 stycznia 2003 odbyła się premiera Wielkiej wody na podstawie tekstów Agnieszki Osieckiej, w reżyserii Jana Szurmieja. Ostatnim akcentem sezonu była prezentacja Snu pluskwy, czyli towarzysz Chrystus autorstwa Tadeusza Słobodzianka 30 kwietnia, w reżyserii Krzysztofa Kopki.
Sezon 2003/2004
Dnia 12 września 2003 odbyła się premiera TestosteronuAndrzeja Saramonowicza, w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej. 15 listopada można było zobaczyć Ciszę, czyli żart filozoficznyRoberta Dudzika, pod kierownictwem Andrzeja Hrydzewicza. Pod koniec roku, 18 grudnia, zaprezentowano Tryptyk rzymskiJana Pawła II. Tradycyjnie, ostatnie dni grudnia przyniosły również premiery, w tym 20 grudnia po raz pierwszy na scenie zagościła Bella Cura autorstwa Elżbiety Koseckiej, Nataszy Nikolskiej i Lidii Schneider, a 7 lutego 2004 wystawiono Czajkę Antoniego Czechowa, w reżyserii Maji Kleczewskiej.
Sezon 2004/2005
W 2004 roku, 28 października zadebiutowały Dialogi o zwierzętach Aleksandra Żelezcowa, w reżyserii Krzysztofa Rekowskiego. 28 listopada na scenie pojawił się Opowieści o zwyczajnym szaleństwie Petra Zelenki, które reżyserował Andrzej Majczak. W marcu 2005 roku, 15 marca, miała miejsce premiera Kantaty na cztery skrzydła autorstwa Roberta Bruttera, w reżyserii Krzysztofa Jaworskiego. Nieco później, 16 kwietnia, na scenie wystawiono Paparazzi albo kronika nieudanego wschodu słońca Mateia Visnieca, w reżyserii Tomasza Gawrona.
Sezon 2005/2006
Sezon 2005/2006 rozpoczął się premierą Czerwonych nosów Petera Barnesa, która miała miejsce 17 września i była w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej. Kolejnymi premierami były Wódka z rumem Conora McPhersona, 9 grudnia, reż. Krzysztof Prus, a także Dożywocie Aleksandra Fredry, 21 grudnia, w reżyserii Andrzeja Sadowskiego. Sezon ukoronował 30 grudnia spektakl Honor samuraja Adama Rappa, w reżyserii Moniki Strzępki, a 13 maja 2006 zagościło Romeo i Julia Williama Shakespeare’a, również pod kierownictwem reżyserskim Krzysztofa Rekowskiego.
Sezon 2006/2007
W 2006 roku, na placu teatralnym 16 września odbyła się premiera Merylin Mongoł Nikołaja Kolady, w reżyserii Justyny Celedy. 4 listopada na deski teatru trafiło Espresso Lucii Frangione, pod reżyserią Małgorzaty Bogajewskiej. 2 grudnia zagrano Trans-Atlantyk na podstawie powieści Witolda Gombrowicza, którego reżyserem był Bartłomiej Wyszomirski. Na zakończenie sezonu 24 marca 2007 przedstawiono Don Kichote Miguela de Cervantesa Saavedry, w reżyserii Marka Pasiecznego.
Sezon 2007/2008
Z początkiem 2007 roku, na 27 sierpnia zadebiutował spektakl Śmierć Człowieka-WiewiórkiMałgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, pod reżyserią Natalii Korczakowskiej. 15 września zrealizowano Karierę Artura Ui Bertolda Brechta w reżyserii Wojciecha Klema. Następną premierą, 1 grudnia, była KlątwaStanisława Wyspiańskiego, w reżyserii Łukasza Kosa. W kolejnym miesiącu, 15 grudnia, teatralna scena gościła Podróż poślubną Władimira Sorokina, reż. Iwo Vedral. 16 lutego 2008 zagościła Elektra Eurypidesa w reżyserii Natalii Korczakowskiej. Premiera Okrutne i czułe Martina Crimpa miała miejsce 8 marca, w reżyserii Remigiusza Brzyka. 19 marca zrealizowano Gog i Magog. Kronika chasydzka Martina Bubera, w reżyserii Michała Zadary. Sezon zakończono 5 czerwca przedstawieniem We are camera/rzecz o Jazonie Fritza Katera, którego reżyserem był Krzysztof Minkowski.
Sezon 2008/2009
Na początek 2008 roku, z premierą Intryga i miłość Friedricha Schillera, wystąpiła 7 listopada, w reżyserii Katarzyny Raduszyńskiej. 23 stycznia 2009 miała miejsce premiera Sztuki dla dzieckaPawła Demirskiego, w reżyserii Moniki Strzępki. W marcu zagrano Trzy siostry Antoniego Czechowa, 13 marca, w reżyserii Krzysztofa Minkowskiego. 24 czerwca na scenie zagościł List Aleksandra Fredry, w reżyserii Krzysztofa Pulkowskiego.
Sezon 2009/2010
Sezon 2009/2010 rozpoczęto premierą Jesteśmy braćmi? (Reflected Glory) Ronalda Harwooda, która miała miejsce 3 października, w reżyserii Janusza Zaorskiego. 7 listopada odbyła się premiera Kolacji na cztery ręcePaula Barza, w reżyserii Bogdana Kocy. 14 listopada na scenie wystawiono Pokojówki Jeana Geneta, a 6 grudnia zagrano Scrooge. Opowieść wigilijna o Duchu Charlesa Dickensa, w reżyserii Henryka Adamka. Na 30 stycznia 2010 w teatrze miała miejsce prezentacja Sztukmistrza. Norwid o Polsce. Norwid o Polakach. Norwid o sztuce – w tych spektaklach wykorzystano teksty Cypriana Kamila Norwida, reżyserował Alina Obidniak. Dnia 6 marca wystąpił Dobrze Tomasza Mana (reż. Tomasz Man), a 13 marca odbyła się premiera Czarnej maski Gerharta Hauptmanna (reż. Bogdan Koca). Na zakończenie sezonu, 24 kwietnia, zagrano Przygody rozbójnika Rumcajsa – musical Katarzyny Gärtner z librettem Ernesta Brylla na podstawie opowiadań Vaclava Čtvrtka (reż. Kazimierz Mazur). 23 maja odbyła się również premiera Kolacji dla głupca Francisa Vebera, w reżyserii Stefana Szaciłowskiego. Sezon zamknęło 19 czerwca przedstawienie Drugie zwarcie Jerzego Łukosza, w reżyserii Jacka Zembrzuskiego.
Sezon 2010/2011
W 2010 roku, 25 września odbyła się premiera Lilli Wenedy Juliusza Słowackiego, w reżyserii Krzysztofa Prusa. 5 listopada zadebiutował Novecento Alessandro Baricco, reż. Krzysztof Prus, a 21 stycznia 2011 zrealizowano Boga mordu Yasminy Rezy pod reżyserią Bogdana Kocy. Kolejnym spektaklem były Papierowe kwiaty Egona Wolffa, premierowo zagrane 12 lutego 2011, także pod reżyserią Bogdana Kocy. 4 marca teatr zaprezentował sztukę jedenasta szesnaście Rafała Matusza, reż. Rafał Matusz, a 26 marca miała miejsce premiera Procesu Franza Kafki, w wydaniu Bogdana Michalika. Sezon zakończono 11 czerwca spektaklem Portret Sławomira Mrożka, w reżyserii Krzysztofa Jaworskiego. 25 czerwca wystąpili również z Rozmowami przy wycinaniu lasu Stanisława Tyma, w reż. Tomasza Mana.
Oceń: Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze