Georg de Lalande, urodzony 6 września 1872 roku w Jeleniej Górze, był niemieckim architektem noszącym w sobie niespotykaną pasję do kultury japońskiej. Jego życie zakończyło się tragicznie 5 sierpnia 1914 roku w Tokio, gdzie spędził znaczną część swojej kariery zawodowej.
De Lalande zyskał uznanie jako artysta tworzący w duchu japońskiej secesji, co wyróżniało jego projekty spośród architektury współczesnej jego czasów. Budynki, które zaprojektował, zachwycały połączeniem tradycyjnych japońskich elementów z nowoczesnymi trendami europejskimi, stając się prawdziwymi dziełami sztuki.
Życiorys
Georg de Lalande przyszedł na świat w Hirschbergu, który obecnie jest znanym polskim miastem nazywanym Jelenią Górą. Był on najstarszym z trójki dzieci Eugena de Lalande oraz Ottilie de Lalande. W 1894 roku, po pomyślnym ukończeniu Wyższej Szkoły Politechnicznej w Berlinie (dzisiejszy Uniwersytet Techniczny w Berlinie), rozpoczął pracę w Urzędzie Budowlanym Uniwersytetu Wrocławskiego. Po pewnym czasie przeniósł się do Głogowa, gdzie zdobył doświadczenie jako architekt.
Po swojej pracy w Głogowie de Lalande przez kilka lat realizował projekty jako niezależny architekt w swoim rodzinnym mieście. W 1901 roku podjął decyzję o wyjeździe do Chin, gdzie przez kolejne dwa lata aktywnie pracował w miastach takich jak Szanghaj i Tiencin. W 1903 roku podjął kolejny krok w swoim życiu zawodowym i wyjechał do Japonii, gdzie założył własną firmę architektoniczną pod nazwą „Architekt G. de Lalande”.
Niestety, jego kariera i życie zakończyły się tragicznie w 1914 roku, gdy zmagał się z poważną chorobą, jaką było zapalenie płuc, co doprowadziło do jego przedwczesnej śmierci. Po jego odejściu, jego żona Edith de Lalande, z domu Pitschke, wróciła do Niemiec, a następnie wyszła za japońskiego dyplomatę Tōgō Shigenori, z którym miała pięcioro dzieci.
Zachowane budynki w Jeleniej Górze (wybór)
Część z architektonicznych dzieł stworzonych przez Georga de Lalande odnajdziemy w malowniczej willowej dzielnicy Jeleniej Góry, zwanej Wzgórzem Kościuszki.
- 1898 – Konwaliowy Dom, ul. Krasickiego 4 – To secesyjny budynek, który architekt zbudował dla siebie. Istnieje przypuszczenie, że Lalande mieszkał na pierwszym piętrze tego budynku.
- 1898 – willa żony sędziego, ul. Krasickiego 6 (obecnie Przedszkole nr 4) – Budynek wzniesiony dla sędziego Eichnera, wyróżnia się podpiwniczeniem wykonanym z granitu oraz konstrukcją z muru pruskiego. Jego forma przypomina słynną willę Tomasa, która została wzniesiona w Japonii w 1904 roku.
- ul. Długa 13 – Ten obiekt został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 740/J w dniu 17.05.1982.
- 1907 – budynek Śląskiego Towarzystwa Bankowego (Schlesische Vereinsbank) – Obecnie siedziba Sądu Rejonowego, ul. Bankowa 18. Projekt architektoniczny został wykonany w Jokohamie i przesłany pocztą.
- 1900 – dawna łaźnia, obecnie gmach mieszkalny, ul. Wyszyńskiego 58.
Projekty zrealizowane za granicą
Wiele z obiektów zaprojektowanych przez Georga de Lalande nie przetrwało do dni dzisiejszych, co utrudnia ich dokładne zbadanie. Poniżej przedstawiamy kilka znaczących realizacji, które miały miejsce za granicą.
- Seul – pałac Gyeongbok, który był siedzibą Generalnego Gubernatora,
- Tokio – budynek, w którym mieściła się firma Takada Shokai, zniszczony podczas trzęsienia ziemi w 1923 roku. Obiekt był niemal identyczny jak sąd rejonowy w Jeleniej Górze,
- Kobe – Willa Tomasza, znana obecnie jako Dom Wiatrowskazu (Weathercock House). Powstała w 1909 roku i była własnością niemieckiego kupca Gottfrieda Thomasa.
Muzeum Architektury w Tokio-Edo
W wyniku katastrof naturalnych oraz działalności człowieka, Tokio straciło wiele bezcennych zabytków architektonicznych. W odpowiedzi na ten kryzys, w 1993 roku, japoński rząd podjął ważną decyzję o założeniu Muzeum Architektury, znanego jako Tokyo Open Air Architectural Museum. Celem muzeum jest ochrona dziedzictwa kulturowego poprzez przeniesienie lub rekonstrukcję 30 istotnych budynków.
Wśród tych niezwykłych przykładów architektury znajduje się również dom Georga de Lalande, który został starannie przeniesiony i odrestaurowany w tym muzeum. Co więcej, w obiektach muzealnych urządzono kawiarnię, co sprawia, że miejsce to nie tylko promuje kulturę, ale także zapewnia odwiedzającym miejsce do odpoczynku i relaksu.
Przypisy
- Weathercock House [online], travelguide.michelin.com, 08.12.2017 r. [dostęp 29.07.2019 r.] (ang.).
- MATCHA, Kobe's Weathercock House, A Century-Old Foreign Residence [online], MATCHA - JAPAN TRAVEL WEB MAGAZINE [dostęp 29.07.2019 r.] (ang.).
- Edo-Tokyo open air architectural museum / toothpicnations [online], toothpicnations.co.uk [dostęp 29.07.2019 r.] .
- Reconstructed Buildings│Edo-Tokyo Open-Air Architectural Museum [online], Edo-Tokyo Open-Air Architectural Museum [dostęp 29.07.2019 r.] .
- George (Karl Adolph Guido) de Lalande [online], Japanese Architects and Architecture in Japan [dostęp 29.07.2019 r.] (ang.).
- Jelenia Góra - Wyszyńskiego 58 - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 29.07.2019 r.] .
- Sąd Rejonowy, al. Bankowa, Jelenia Góra - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 29.07.2019 r.] .
- Kamienica nr 13, ul. Długa, Jelenia Góra - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 29.07.2019 r.] .
- Home ホームページ - Lebensbilder 日独交流の群像 - Lalande, de Georg Karl Adolph Guido ラランド・ゲオルグ・ド (1872-1914), Architekt & Königlich-Preußischen Baurat 建築家 [online], www.das-japanische-gedaechtnis.de [dostęp 29.07.2019 r.] .
- First Korean member in Japan’s Cabinet [online], koreatimes, 10.01.2012 r. [dostęp 29.07.2019 r.] (ang.).
- a b c d e Hirose T. Historia urodzonego w Jeleniej Górze,znanego architekta niemieckiego z Japonii. Z okazji 100-lecia jego śmierci w 2014 r. Rocznik Jeleniogórski 2012, t. 44 s.118-126
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Georg Przyrembel | Krzysztof Nowosad | Hanna Reitsch | Tadeusz Łuba | Richard MohrOceń: Georg de Lalande