Magik, znany również pod wieloma pseudonimami, takimi jak Mag Magik I, Psychotata, Neo, MC Mag Magnum czy Zmazik, to wyjątkowa postać w polskiej scenie hip-hopowej. Urodził się 18 marca 1978 roku w Jeleniej Górze, a jego życie tragicznie zakończyło się 26 grudnia 2000 roku w Katowicach.
W latach 1993–1998 był aktywnym członkiem zespołu Kaliber 44, by następnie, w okresie 1998–2000, współzakładać i tworzyć zespół Paktofonika. Jego wkład artystyczny w rozwój obu grup zdobył uznanie oraz liczne nominacje, w tym trzykrotnie do prestiżowej nagrody Fryderyka w różnych kategoriach.
Pośmiertnie, w 2001 roku, Magik otrzymał nagrodę Fryderyka za album Kinematografia grupy Paktofonika, wyróżnioną w kategorii Album Roku – Hip-Hop. Jego talent i twórczość zostały docenione również na arenie międzynarodowej przez stowarzyszenie PROPS Entertainment, które zrzesza artystów z Europy i Stanów Zjednoczonych.
W 2011 roku Magik zajął ósme miejsce w rankingu 30 najlepszych polskich raperów sporządzonym przez magazyn „Machina”, a rok później uplasował się na jedenastej pozycji w podobnym zestawieniu opublikowanym przez serwis Porcys.
Życiorys
Rodzina i edukacja
Rapper znany jako Magik przyszedł na świat 18 marca 1978 roku w Jeleniej Górze. Wychował się w skromnych warunkach, w rodzinie robotniczej, gdzie jego ojciec był pracownikiem huty, a matka sprzątaczką. W wieku trzech lat z matką i siostrą przeniósł się na Górny Śląsk, a jego zainteresowanie muzyką hip-hopową zrodziło się, gdy był uczniem klasy siódmej w szkole podstawowej, co miało miejsce w 1991 roku.
Początkowo swoje pierwsze kroki w rapie stawiał na boisku i w lokalnych podwórkach, towarzysząc mu raper Abradab. Natomiast, jak stwierdziła jego matka, młody Łuszcz spędzał dużo czasu oglądając kanał MTV, co znacznie wpłynęło na jego artystyczne zainteresowania, szczególnie w kierunku twórczości czarnoskórych artystów i amerykańskiego hip-hopu. W miarę rozwijania pasji, rodzice zainwestowali w jego talent, fundując mu komputer Commodore 64, na którym zaczął tworzyć swoje pierwsze utwory. Podkłady do tekstów komponował również korzystając z domowego komputera Amiga 500.
Łuszcz uzyskał dyplom ukończenia Technikum Elektromechanicznego w Zespole Szkół Technicznych im. gen. Sylwestra Kaliskiego w Katowicach. Po zakończeniu edukacji podejmował różnorodne prace dorywcze, jednak z uwagi na trudności z dostosowaniem się do codziennego rytmu pracy, postanowił poświęcić się w pełni muzyce.
Kaliber 44 (1993–1998)
Już w 1992 roku rwał się do współpracy, co zaowocowało założeniem grupy Young Rappers z raperem Jajonaszem. Zaledwie rok później, w 1993 roku, dołączył do formacji Kaliber 44, powstałej z inicjatywy Michała Martena oraz Marcina Martena. Debiut zespołu miał miejsce w 1996 roku, kiedy to ich utwór „Magia i miecz” został umieszczony na kompilacji zatytułowanej S.P. W tym samym roku zespół wydał swój pierwszy album, Księga Tajemnicza. Prolog, który zdobył ogromną popularność i uznanie krytyków, sprzedając się w blisko 200 tys. egzemplarzy, co uczyniło go drugim najlepiej sprzedającym się albumem hip-hopowym w Polsce. Promocji albumu towarzyszyły teledyski do utworów „Magia i miecz” oraz „Plus i minus”, którego tekst poruszał temat strachu Łuszcza przed zarażeniem wirusem HIV. Styl, który reprezentowali członkowie grupy, określony został jako „hardcore psycho rap”.
W listopadzie 1997 roku na kompilacji Hip-Hopla został zaprezentowany utwór „A może tak, a może nie”, zwiastujący nadchodzący drugi album. W 1998 roku ukazał się album W 63 minuty dookoła świata, który różnił się stylistycznie od debiutu i był promowany utworem „Film”, do którego zrealizowano teledysk. Album odniósł również sukces, uzyskując status złotej płyty. Niestety, wkrótce po premierze, w wyniku konfliktów artystycznych, Łuszcz opuścił grupę Kaliber 44. Gustaw Szepke, współwłaściciel Gigant Records, wskazał na zazdrość braci Martenów o jego zdolność do błyskawicznego tworzenia zwrotek jako przyczynę tego rozłamu.
Paktofonika (1998–2000)
Na początku 1998 roku, podczas jednego z koncertów w katowickim „Mega Clubie”, poznał Sebastiana „Rahima” Salberta. Niedługo potem, razem z Wojciechem „Fokusem” Alszerem, założyli nową grupę Paktofonika. W październiku tego samego roku zespół stworzył swoje pierwsze utwory, takie jak „Priorytety”, „Ja to ja” oraz „Gdyby”. Wiosną 2000 roku podpisali kontrakt z wytwórnią Gigant Records, a Łuszcz z Fokusem i Rahimem wyruszyli do Witten, gdzie we współpracy z niemieckimi artystami nagrali utwór „2 kilo”. Oprócz tego, zrealizowali także kolekcję freestyle’ów, w których uczestniczyli Magik, Fokus, Kams i L.O. 18 grudnia 2000 roku wydali album Kinematografia, który zawierał 16 utworów. W tytułowym „Jestem Bogiem” wykorzystano kontrowersyjny fragment wypowiedzi telefonicznej anonimowej osoby, która dotyczyła audycji emitowanej na żywo w Radiu Maryja, znanej jako Trzy słowa do ojca prowadzącego. Mimo odniesionych sukcesów, pojawiały się napięcia artystyczne między Łuszczem a Alszerem.
Śmierć
26 grudnia 2000 roku, zaledwie osiem dni po premierze płyty Kinematografia, o godzinie 6:15, Łuszcz wyskoczył przez okno swojego mieszkania, znajdującego się na dziewiątym piętrze w Katowicach-Bogucicach. Z ciężkim stanem został przetransportowany do szpitala, gdzie zmarł około 6:45. Według spekulacji zawartych w rozmowach z „Rahimem”, jego dramatyczny czyn mógł być próbą uniknięcia zasadniczej służby wojskowej, poprzez symulowanie złego stanu zdrowia psychicznego, co niestety doprowadziło do irracjonalnych konsekwencji zdrowotnych. Po tragicznej śmierci Magika, niektórzy fani interpretuje utwór „Plus i minus” z Kalibra 44 jako zapowiedź jego samobójstwa, a część osób doszukiwała się nawet głębszych znaczeń w tej piosence, odtwarzając ją od tyłu.
Teksty
Magik był niekwestionowanym twórcą tekstów rapowych, który znacząco przyczynił się do powstania wielu znanych utworów dla grup Paktofonika oraz Kaliber 44. Jako autor i współautor stworzył takie klasyki jak „Plus i minus” oraz „Usłysz mój głos”, a także był odpowiedzialny za produkcję tych nagrań.
Warto również wyróżnić jego teksty do utworów „Nasze mózgi wypełnione są marią” oraz „Psychoza”, które zostały zaprezentowane na albumie Księga Tajemnicza. Prolog grupy Kaliber 44. Magik miał również przyjemność współpracować z raperem Jajonaszem, z którym wspólnie zrealizował takie kawałki jak „Bierz mój miecz i masz” oraz „Do boju Zakon Marii”.
Dodatkowo, Łuszcz oraz pozostali członkowie Kalibra 44 mieli skłonności do zażywania marihuany, co miało wpływ na treści ich debiutanckiego albumu. Utwory „Nasze mózgi wypełnione są marią” i „Do boju zakon marii” poruszają temat odurzenia, co jest widoczne w ich głębokich i refleksyjnych tekstach.
Co ciekawe, Kaliber 44 zdobył uznanie nawet poza światem rapu – noblista literatury, Czesław Miłosz, wyraził swoją sympatię do ich twórczości. W trakcie podróży z Wisławą Szymborską, analizowali oni utwór o nazwie Film.
Na debiutanckim albumie grupy Paktofonika, zatytułowanym Kinematografia, również miał swój wkład jako współautor tekstów takich utworów jak: „Rób co chcesz”, „Lepiej być nie może”, „Jestem Bogiem”, „Nie ma mnie dla nikogo”, „Chwile ulotne”, „ToNieMY”, „Ja to ja”, „Gdyby…” oraz „Priorytety”. Poza tym napisał samodzielnie utwory „Nowiny” oraz „Wc [Sot]”.
Spuścizna
W 2002 roku zadebiutował album grupy Paktofonika, noszący tytuł Archiwum kinematografii, na którym znalazły się m.in. utwory z udziałem Łuszcza, dotąd niewydane na albumie Kinematografia. Ważnym momentem w historii zespołu był pożegnalny koncert, który odbył się 21 marca 2003 w katowickim Spodku. Po występie członkowie zespołu, Fokus i Rahim, ogłosili zakończenie działalności grupy.
Gustaw, właściciel wytwórni muzycznej Gigant Records, w charakterystyczny sposób opisuje Łuszcza jako artystę, który całkowicie oddany był muzyce, nie potrafiąc oddzielić sztuki od codziennego życia. Jego historia oraz zawirowania zespołu Paktofonika zostały przedstawione w fabularyzowanym filmie Leszka DawidaJesteś Bogiem (2012), którego scenariusz napisał Maciej Pisuk.
Film ukazał się 16 grudnia 2008 roku i był wydany przez oficynę Krytyka Polityczna w książce pod tytułem Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej (ISBN 978-83-61006-49-7). Równocześnie, w tym samym roku, na rynku dostępna była biografia grupy pod nazwą Jesteś Bogiem. Historia Paktofoniki (ISBN 978-83-62467-78-5), również autorstwa Macieja Pisuka.
Życie prywatne
Artysta, o którym mowa, spędził swoją młodość w Katowicach, a dokładniej w dzielnicy Bogucice. Jego życie osobiste obfituje w ważne momenty, które znacząco wpłynęły na jego twórczość. Poznał swoją żonę Justynę w 1993 roku podczas koncertu rockowego, który odbył się w Mega Clubie w Katowicach. Ta chwila okazała się przełomowa w jego życiu prywatnym.
Ich związek doczekał się owoców w postaci syna Filipa, który podjął się kariery rapera, przyjmując różne pseudonimy artystyczne, takie jak Fejz czy Fejzjestm. To pokazuje, jak muzyka stała się ważną częścią ich rodzinnego życia, wpływając na rozwój artystyczny młodego pokolenia.
Teledyski
W artykule poświęconym Paktofonice znajdziesz szereg teledysków, które są związane z ich twórczością.
- Teledysk do utworu „Plus i minus” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996),
- Teledysk do utworu „Magia i miecz” z albumu Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44 (1996).
Nagrody i wyróżnienia
W ciągu swojej kariery artystycznej Magik, znany raper, zdobył liczne nagrody i wyróżnienia, które potwierdzają jego znaczenie na polskiej scenie muzycznej. Oto zestawienie jego osiągnięć:
- W 1996 roku artysta uzyskał nominację do nagrody Fryderyka w kategorii album Album roku – muzyka alternatywna za album Księga Tajemnicza. Prolog – Kaliber 44,
- Również w 1996 roku otrzymał nominację do nagrody Fryderyka w kategorii Fonograficzny debiut roku – Kaliber 44,
- W 1998 roku zdobył nominację do nagrody Fryderyka w kategorii Album Roku – Rap / Hip-Hop za album W 63 minuty dookoła świata – Kaliber 44,
- W roku 2001 Magik został laureatem nagrody Fryderyka w kategorii Album Roku – Hip-Hop za album Kinematografia – Paktofonika,
- W 2002 roku odebrał nagrodę Magazynka za całokształt osiągnięć na polskiej scenie hiphopowej (wraz z grupą Paktofonika),
- W 2023 roku otrzymał nagrodę Popkiller jako Śląski raper 30-lecia.
Te nagrody oraz nominacje stanowią dowód na jego wpływ na rozwój hip-hopu w Polsce oraz uznanie, jakie zyskał wśród fanów i krytyków muzycznych.
Filmografia
Filmografia Magika obejmuje dwa interesujące tytuły, które zasługują na uwagę. Pierwszym z nich jest „Kielce – Czyli Polski Bronx”, który jest filmem dokumentalnym z 1995 roku. Film ten został wyreżyserowany przez Bognę Świątkowską oraz Marek Lamprecht.
Kolejnym interesującym projektem jest „Paktofonika. Hip-Hopowa podróż do przeszłości”, który został wydany w 2009 roku. Jest to reportaż, za którego scenariusz i reżyserię odpowiadają Marta Dzido oraz Piotr Śliwowski, a w nim można znaleźć wypowiedzi archiwalne, co nadaje mu dodatkową wartość historyczną.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Piotr Łazarkiewicz | Kirył Pietruczuk | Jacek Aumüller | Sławomir Stanisław Czarnecki | Piotr Kielan | Marek Napiórkowski | Roman Żurek | Artur Lesicki | Piotr Skarga (aktor) | Aleksandra Rojewska | Hubert Hender | Krzysztof Medyna | Günther Grundmann | Aleksandra Urban | Andrzej Chudy | Agnieszka Nienartowicz | Andrzej Waśniewski | Marek Węglarski | Adam Cegielski | Agnieszka RehlisOceń: Magik (raper)